بهروز رسانی یا بهروزنگهداری نقشههای بزرگمقیاس ایران چگونه ممکن است؟
تاریخ انتشار: ۲۲ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۶۰۶۴۰۳
کشور جمهوری اسلامی ایران با مساحتی حدود ۱۶۴ میلیون هکتار، بیش از ۱/۱ درصد از خشکیهای جهان را به خود اختصاص داده و هجدهمین کشور پهناور دنیا محسوب میشود. مسلم است که برای حکمرانی خوب در این سرزمین بزرگ که به لحاظ توپوگرافی، گونههای پوشش سرزمین و کاربریها نیز از تنوع بالایی برخوردار است، در اختیار داشتن «نقشه و اطلاعات مکانی» بهروز، قابل اطمینان و در دسترس، بسیار ضروری است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اطلاعات کلی موجود از وضعیت پهنههای کشور حاکی از آن است که وسعت عرصههای منابع طبیعی ایران ۱۴۰ میلیون هکتار است که از این رقم ۱۴ میلیون هکتار آن جنگل و درختچهزار، ۳۴ میلیون هکتار بیابان و بقیه(۹۲ میلیون هکتار که بیش از نیمی از مساحت کشور را شامل میشود) مرتع است. در خصوص مساحت اراضی کشاورزی نیز اعدادی از ۱۵ تا ۲۰ میلیون هکتار ذکر شدهاست. حداکثر ۱.۵ میلیون هکتار از مساحت کشور نیز مربوط به سکونتگاههای مردم و عرصههای فعالیت جمعیت و حریم آنها در شهرها و روستاها و... است.
اخیراً گزارشهایی هم بر اساس جدیدترین نقشههای کاربری اراضی که برای کل دنیا توسط آژانس فضایی اروپا مبتنی بر مشاهدات سال ۲۰۱۵ میلادی ماهواره Proba-V (با توان تفکیک مکانی ۱۰۰ متر) بوده، تهیه شده که بر اساس آنها، ۱.۹۶ درصد از مساحت کل ایران معادل ۳ میلیون هکتار دارای پوشش جنگلی در نواحی جنوب دریای کاسپین است. مابقی حدود ۱۰۳ میلیون هکتار (معادل ۶۱.۵۵ درصد) بیابان ،۳۱ میلیون هکتار (معادل ۱۸.۴۸درصد) علفزار و استپ (Herbaceous and steppe vegetation)، ۱۸ میلیون هکتار (معادل ۱۰.۸۸درصد)کشاورزی(Cropland) ، ۴ میلیون هکتار (معادل ۲.۹۱درصد) درختچهزار (Shrubland) ، ۸۳۹۱۰۰ هکتارشهرها و مناطق روستایی(معادل ۰.۵ درصد) وتنها ۱۶۷۰۰ هکتار (معادل یک صدم درصد) مساحت کل ایران، تالاب است.
در حال حاضر ۱۳۳۳ شهر در کشور وجود دارد که مجموع مساحت آنها حدود ۷۵۰ هزار هکتار است؛ البته در صورت احتساب «حریم شهر» بهجای «محدوده»، مساحت برآورد شده شهرهای ایران به مراتب بیش از عدد ذکر شده خواهد بود ودر این میان، شهرهایی کوچک با مساحت حدود ۱۰ هکتار تا کلانشهرهایی چون تهران با مساحت بیش از ۷۰ هزار هکتار وجود دارند. ۸۳۱ شهر دارای نقشه مربوط به قبل از سال ۱۳۹۰ و ۹۶ شهر دارای نقشه بعد از سال ۱۳۹۰ میباشند. البته طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ از ۶۷۲ شهر کشور تصویربرداری هوایی انجام شده که در این میان تنها برای ۹۶ شهر با توجه به درخواست شهرداریها نقشه تولید شده است و ۴۰۶ شهر نیز فاقد نقشه در آرشیو سازمان نقشهبرداری کشور هستند. مساحت کل مراکز استانها درحدود ۲۶۴,۰۰۰ هکتاراست که ۵ شهر ایلام، بوشهر، خرمآباد،گرگان و یزد، دارای نقشه بعد از سال ۱۳۹۰ و مابقی مربوط به قبل از این تاریخ میباشند. حال در چنین شرایطی برای تهیه نقشههای بزرگمقیاس(مثلا ۲۰۰۰:۱) برای کشورمان چقدر زمان نیاز داریم؟
به اعداد و ارقام زیر توجه کنید:
- مناسبترین روش برای تهیه نقشه از پهنههای وسیع، نقشهبرداری هوایی(فتوگرامتری) است و بهترین و در دسترسترین ابزار در شرایط فعلی، هواپیماهای ویژه تصویربرداری هوایی هستند که در بهترین حالت بین ۳ تا پنج فروند از این هواپیماها(دورنیر) در کشور قابل تامین است. هر هواپیمای «دورنیر۲۲۸» با قابلیت حمل دوربین حرفهای در روز، امکان ۵ ساعت عکسبرداری هوایی را دارد. البته به کارگیری پهپادهای با قابلیت عکسبرداری هوایی نیز برای مناطق با وسعت کوچک یا شهرهای بسیار کوچک میتواند مفید باشد.
- هر هواپیمای دورنیر۲۲۸ در هر ساعت میتواند از ۸۰۰۰ هکتار با قدرت تفکیک ۱۰ سانتیمتر عکس تهیه کند، لذا هر هواپیما در هر روز کاری میتواند تا ۴۰ هزار هکتار، عکسبرداری داشته باشد.
- متوسط مصرف سوخت هر یک از این هواپیماها در ساعت ۳۵۰ لیتر است که با احتساب ۵ ساعت پرواز روزانه به میزان ۱۷۵۰ لیتر سوخت برای هر هواپیما نیاز میباشد.
- با در نظر داشتن شرایط آب و هوایی، مسائل فنی و دیگر مؤلفههای تأثیرگذار، میتوان امیدوار بود که هر هواپیما بتواند در طول سال بیش از ۲۰۰ روز عملیاتی داشته باشد و در طی این مدت امکان عکسبرداری هوایی از ۸ میلیون هکتار را خواهد داشت؛ که این مقدار از مجموع مساحت استانهای البرز، قم، تهران، گیلان، کهگیلویه و بویر احمد و قزوین بیشتر است.
- کاربریهای مختلف پهنههای سرزمینی کشورمان، بهطور کاملا پراکنده و با فاصله از هم قرار گرفتهاست؛ به این معنا که مثلا همه ۷۵۰ هزار هکتار عرصههای شهری به صورت یکپارچه و متمرکز نیستند که عکسبرداری از مناطق شهری کشور، به سرعت و پیوسته قابل انجام باشد.
- چنانچه بتوان طیفی از کاربریها که پیوستگی بیشتری با هم دارند را در یک مجموعه برنامه پروازی در کنار هم تعریف کرد، امکان استفاده بهینه از زمان و امکانات موجود فراهم خواهد شد. بهعنوان مثال چنانچه برنامههای پروازی به صورت استان به استان تعریف شده و در هر استان، همه عرصههای کشاورزی، روستایی و شهری با هم عکسبرداری شوند، کار عکسبرداری هوایی و مستندسازی وضعیت سرزمینی با سرعت قابل قبولی پیش خواهد رفت.
حال در صورت تأمین تصاویر بهروز برای انجام سایر مراحل تولید نقشه در سازمان نقشهبرداری کشور، چه میزان ظرفیت اجرایی وجود دارد؟
- برای مثلثبندی هوایی، توان قطعی با نیروها و تجهیزات موجود و با فرض ارائه به موقع مختصات نقاط زمینی، معادل ۳,۷۰۰,۰۰۰ هکتار در سال است.
- برای پردازش تصاویر رقومی: توان قطعی با نیروها و تجهیزات در اختیار، برای تولید مدل ارتفاعی رقومی و نقشه تصویری ارتو حدود یک میلیون هکتار شهری در سال است.
- برای تبدیل عکس به نقشه و ویرایش نقشههای تولید شده(ادیت): توان قطعی با نیروها و تجهیزات موجود بهمنظور تولید نقشه ۱:۲۰۰۰ شهری حدود ۲۰,۰۰۰ هکتار در سال است.
حال میتوان نتیجه گرفت:
- برای تولید نقشههای بهروز از عرصههای مهمِ کاربری کشور به میزان ۸ میلیون هکتار، حتماً باید از ظرفیت اجرایی بخش خصوصی استفاده کرده و سازمان نقشهبرداری کشور باید در کمترین میزان، درگیر فعالیتهای اجرایی شود.
- نکته جالب توجه این است که چنانچه امکان تأمین تصویر هوایی همه شهرهای کشور با قدرت تفکیک ۱۰ سانتیمتر بهصورت یکجا وجود میداشت، سازمان نقشهبرداری کشور میتوانست به راحتی مراحل مثلثبندی هوایی و پردازش تصاویر رقومی را بهمنظور تهیه نقشه این شهرها در کمتر از یکسال به پایان برساند و آنگاه مراحل «تبدیل و ادیت»، توسط شرکتهای دارای صلاحیت بخش خصوصی و با نظارت سازمان نقشهبرداری کشور به انجام برسد.
بر مبنای تعرفههای موجود، هزینه پردازش تصاویر هوایی برای مناطق شهری بهطور متوسط حدود یک میلیون و دویست هزار ریال در هر هکتار برآورد میشود و برای تولید نقشههای شهری در مقیاس ۱:۲۰۰۰ از محدوده شهرهای کشور، پردازش تصاویر هوایی حدود ۹۰۰ میلیارد ریال و عکسبرداری رقومی این پهنه نیز حدود ۲۰۰ میلیارد ریال هزینه در بر خواهد داشت که در مقایسه با مزایای آن در ایجاد مدیریت و برنامه ریزی بهینه شهرها و زیرساختهای مربوطه و همچنین پیادهسازی شهر هوشمند، هزینه بالایی محسوب نمیشود.
با این شرایط سازمان نقشهبرداری کشور همزمان با برنامهریزی بهمنظور تأمین تصاویر مورد نیاز و تولید نقشههای بهروز از پهنههای مختلف کشور، با رویکرد استفاده بهینه از سیستمهای اطلاعات مکانی(GIS) موضوع بهروز نگهداری نقشههای بزرگمقیاس شهری را برگرفته از نوع خاصی از تکنیکهای جمعسپاری (Crowdsourcin) در دستور کار قرارداده و دستورالعمل اولیه آن نیز تهیه شده و بهصورت آزمایشی در حال انجام است. علت این است که بهفرض فراهم بودن همه منابع، امکانات و تجهیزات برای تولید نقشههای بهروز، فرایند تهیه نقشه(خصوصا برای شهرهای بزرگ و کلانشهرها) بین یک تا دو سال طول میکشد و بنابراین نقشههای جدید زمانی در اختیار ما قرار میگیرد که دو سال از زمان اخذ تصاویر آنها گذشته است، لذا ممکن است در بسیاری از لایههای اطلاعاتی نقشه تولید شده، با واقعیتهای روی زمین انطباق نداشته باشد. برای رفع این نقیصه، ایجاد قابلیتهای ویرایشی در ژئوپرتال زیرساخت دادههای مکانی سازمان نقشهبرداری کشور با فراهم آوردن اجرای تکنیکهایی شبیه جمعسپاری به ما کمک میکند تا در فاصله سالهای تولید نقشه با استفاده از اطلاعات میدانی که در اختیار کاربران تخصصی مانند شهرداریها وجود دارد بهنحو مدیریت شدهای لایههای اطلاعاتی را بهروز نگهداشته و در عمل مقوله «بههنگام نگهداشتن نقشهها» را که تاکنون در کشورمان کمتر مورد توجه بوده با استفاده از امکانات در اختیار؛ خصوصاً ظرفیتهای فناوری اطلاعات تحقق بخشیم.
برچسبها کهگیلویه و بویراحمد البرز شهر هوشمند سازمان نقشه برداری کشور
منبع: ایرنا
کلیدواژه: کهگیلویه و بویراحمد البرز شهر هوشمند سازمان نقشه برداری کشور کهگیلویه و بویراحمد البرز شهر هوشمند سازمان نقشه برداری کشور سازمان نقشه برداری کشور عکسبرداری هوایی تولید نقشه پردازش تصاویر میلیون هکتار برداری هوایی هزار هکتار برای تولید تهیه نقشه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۶۰۶۴۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بهسازی خط آهن افغانستان بدون ماشینآلات مکانیزه راهآهن ایران ممکن نیست
معاون فنی و زیربنایی راهآهن با اشاره به ارتباط ریلی بین ایران و افغانستان گفت: پیشبینی ما این است که بهسازی این خط بهطور کامل انجام نشده زیرا باید ماشینآلات مکانیزه برای اصلاح نواقص این خط اعزام شود و بررسیها نشان میدهد هیچ ماشینآلات ریلی از کشور خارج نشده است.
سید مصطفی داودی در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه خط آهن سنگان ـ خواف ـ شمتیغ ـ روزنک توسط جمهوری اسلامی ایران و با هزینه ایران، برای کمک به توسعه کشور افغانستان احداث شد، افزود: از این پروژه حدود ۶۰ کیلومتر از شمتیغ تا روزنک در کشور افغانستان است که قرار بود تا هرات ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۹ این پروژه با سرعت متوسط ۸۰ کیلومتر بر ساعت، توسط روسای جمهور دو کشور افتتاح شد و در سال ۱۴۰۰ با توجه به اتفاقات سیاسی کشور افغانستان، این خط در قسمتهای مختلف از قبیل زیرساخت، ساختمان و ارتباطات به شدت آسیب دید و بیشتر دستگاههای ارتباطی این مجموعه نیز تخریب شد یا به سرقت رفت.
معاون فنی و زیربنایی راه آهن گفت: پس از استقرار حکومت جدید در افغانستان، در سال ۱۴۰۱ از ایران تقاضا شد که ارتباط ریلی بین دو کشور برقرار شود و در تقاضا اعلام شد نواقص احصاشده توسط تیم فنی قبلی راهآهن ایران، رفع شده است. در فروردین سال ۱۴۰۲ با توجه به حساسیت موضوع و بنا به دستور مدیرعامل راهآهن قرار شد بالاترین سطح فنی راهآهن ایران، از این محور بازدید کند که به همراه یک تیم فنی از این محور بازدید کردم.
داودی ادامه داد: در بازدید از این محور مشاهده شد که خط قبلی، فقط مقداری بزک شده و در واقع نواقصی رفع نشده است. در واقع به نظر میرسد اعلام رفع نواقص بهدلیل عدم اطلاع فنی نیروهای افغانستان است. چون کشور افغانستان خط آهن زیادی ندارد، نیروی فنی نیز ندارد و افرادی که در راهآهن افغانستان کار میکنند اخیرا توسط راهآهن ایران آموزش دیدهاند. در بازدید از این محور که همراه با مدیرعامل راه آهن افغانستان انجام شد نکات مهم و نواقص به وی اطلاعرسانی شد.
وی ادامه داد: این خط توسط شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ایران احداث شده و آنها هم برای وضعیت فعلی خط پیشنهاد سرعت سیر ۳۰ کیلومتر بر ساعت (صرفا برای قطار عملیات از جمله حمل ریل و تراورس جهت آمادهسازی خط) را داده بودند در حالی که در خطوط باری ما، در خط با کیفیت کمتر از ۶۰ کیلومتر بر ساعت امکان سیر تجاری وجود ندارد زیرا آسیب زیادی به لکوموتیو وارد میشود.
معاون فنی و زیربنایی راهآهن گفت: بازدید تیم فنی راهآهن از این خط آهن، تاییدکننده این موضوع بود که سرعت سیر در این محور حداکثر ۳۰ کیلومتر بر ساعت و برای قطار عملیات است. بحث ارتباطات نیز بررسی شد و متاسفانه دستگاههای ارتباطاتی مخصوص راه آهن وجود نداشت. در جلسات مدیرعامل راهآهن ایران با افغانستان، راهآهن ایران از منظر مساعدت، برای رفع نواقص اعلام آمادگی کرد که مورد استقبال طرف افغان قرار گرفت.
داودی ادامه داد: بعدها در جلسهای که در دفتر وزیر و با حضور آقای کاظمی قمی برگزار شد، آقای کاظمی قمی برای انجام امور احداث و بهرهبرداری در افغانستان، شرکتی را معرفی کرد که به دلیل اینکه آن شرکت فاقد سابقه، تجربه و امکانات و ادوات ریلی بود، با مخالفت ما مواجه شد. زیرا کشور ما خط آهن برای طرف افغانستانی احداث کرده و اگر در حوزه بهرهبرداری نتوانیم خدمات خوب و صادقانهای ارائه دهیم ذهنیت منفی در طرف افغان ایجاد شده و زحمات در حیطه ساخت نیز هدر میرود.
وی تصریح کرد: هر چند شرکت راهآهن مسئولیتی در این حیطه ندارد ولی چون شرکتی فاقد تجربه و امکانات و به نام کشور ایران، به این عرصه ورود کرده مخالفت خود را اعلام کردیم زیرا اگر سانحهای در این خطوط اتفاق بیفتد به نام ایران تمام میشود. اخیراً شنیدهایم نواقص این خط رفع شده، اما تاکنون هیچ درخواست رسمی از راهآهن افغانستان برای بازدید از این خط، به راهآهن ایران داده نشده و اعلام نظر رسمی راهآهن ایران از این محور ریلی، منوط به بازدید از نقطه به نقطه این خط است.
معاون فنی و زیربنایی راهآهن گفت: پیشبینی ما این است که بهسازی این خط بهطور کامل انجام نشده زیرا باید ماشینآلات مکانیزه برای اصلاح نواقص این خط اعزام شود و از آنجا که کشور افغانستان با هیچ کشوری اتصال ریلی ندارد، این ماشینآلات الزاما باید از خطوط ریلی ایران وارد افغانستان شود که بررسیها نشان میدهد هیچ ماشینآلات ریلی از کشور خارج نشده است.
داودی افزود: گمان میرود بهسازی انجامشده در این محور، سطحی بوده زیرا در آن محور از ریلهای UIC60 با تراورس بتنی استفاده شده و قابلیت بهسازی دستی در خطوط ریلی سنگین وجود ندارد. وقتی در حوزه ریلی کاری انجام میشود باید درست و اصولی باشد و آن خطآهن 100 درصد قابلیت بهرهبرداری داشته باشد. نمیشود چندین هزار میلیارد برای احداث آن محور هزینه شود و با یک اشتباه کوچک توسط مجموعه ای خارج از وزارت راه و شهرسازی، حیثیت ریلی کشور از بین برود.
انتهای پیام