به نقل از «الف»

مساحت مناطق‌ آزاد ایران ۱۲ برابر میانگین جهانی است

تاریخ انتشار: ۶ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۲۶۲۶۱۷

به گزارش تسنیم، یکی از نقاط ضعف مدیریت مناطق آزاد تجاری_صنعتی در سال‌های اخیر، مکان‌یابی نامناسب برای ایجاد مناطق جدید و نیز افزایش غیرکارشناسانه وسعت مناطق موجود است؛ مسئله‌ای که در کنار سایر معضلات این مناطق، مانند قاچاق کالا و ارز، عدم ثبات مدیریت، گسترش شرکت‌های صوری و ...  نیازمند بازنگری و توجه جدی به برنامه‌های مدیریتی آتی این مناطق است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اوضاع حاکم بر مناطق آزاد فعلی نشان می‌دهد، محدوده‌های شهری و روستایی در مناطق آزاد و تفویض وظایف گمرکی و اقتصادی به عهده سازمان هر یک از مناطق آزاد است، از عوامل مهم انحراف مناطق آزاد نسبت به اهداف اصلی آن‌ها ارزیابی می‌شود.

مناطق‌آزاد برگ برنده انتخاباتی نمایندگان مجلس

یکی از عوامل اصلی پافشاری بر مسئله گسترش مناطق آزاد و ویژه، فشارهای سیاسی و انتخاباتی نمایندگان و مسئولین محلی است؛ چرا که با وجود معافیت‌های گمرکی و مالیاتی و بهره‌مندی از دیگر مزایای مناطق آزاد، امکان تثبیت جایگاه و کسب محبوبیت احتمالی این افراد در میان مردم حوزه انتخابی خود افزایش می‌یابد.

شاهد این نمایشهای تبلیغات تصویب دقیقه نودی «ایجاد 90 منطقه ویژه اقتصادی» با 131 رای موافق در مجلس بود. این در حالی بودکه تعداد مناطق‌ویژه و آزاد پیشنهادی دولت فقط به ترتیب 13 و 8 عدد بود اما نمایندگان با افزودن 90 منطقه ویژه به آن و در مجموع با تصویب 111 منطقه‌ویژه و آزاد به نوعی برگ برنده ای برای شعارها و وعده های انتخاباتی خود فراهم کردند.

با این فرض، پایانی بر دومینوی تصویب مناطق آزاد و ویژه اقتصادی وجود نخواهد داشت تا آنکه در نهایت، کل کشور به منطقه آزاد تبدیل شود! این درحالی است که تقریباً در هیچ جای جهان، چنین جایگاه و کارکردی برای مناطق آزاد و ویژه تعریف و اجرا نشده است.                                                             

مساحت 12 برابری مناطق‌آزاد ایران نسبت به میانگین جهانی

بررسی‌ها نشان می‌دهد، میانگین وسعت مناطق آزاد کشورهای جهان که در جدول فوق به آن‌ها اشاره شده، 7500 هکتار بوده و متوسط مساحت مناطق آزاد ایران 93000 هکتار است که به عبارت دیگر 12 برابر بیشتر از میانگین جهانی است.

علی رغم آن نیز در حال حاضر مناطق آزاد پیشنهاد شده جدید نیز به صورت متوسط حدود 25 هزار هکتار وسعت دارند و این روند حاکی‌از اصرار بر گسترش قابل توجه در مناطق آزاد ایران نسبت به دیگر کشور‌های جهان است.

مطابق قانون، 30 هزار هکتار از محدوده جزیره قشم منطقه آزاد محسوب شده و مابقی آن که حدود 100 هزار هکتار وسعت دارد، منطقه ویژه محسوب می‌شود؛ اما در واقعیت کل جزیره خارج از قلمرو گمرکی محسوب شده و امکان تفکیک آن وجود ندارد. لذا مساحت واقعی منطقه آزاد قشم را نیز باید در حدود 130هزار هکتار در نظر گرفت.

همچنین طبق برنامه پنجم توسعه بخشی از محدوده فرودگاه امام خمینی (ره) به عنوان منطقه آزاد و بخشی دیگر به عنوان منطقه ویژه در نظر گرفته شده که در جدول و نمودارهای فوق فقط به محدوده آزاد آن اشاره شده است. در صورت احتساب این مساحت‌ها، میانگین وسعت مناطق آزاد ایران به مراتب بیشتر خواهد بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، مناطق آزاد چین و کره در ابتدای فعالیت‌شان مساحت کمتری داشته و به مرور زمان با تکمیل زیرساخت و افزودن تجهیزات بندری یا فرودگاهی، اقدام به توسعه وسعت متناسب با فعالیت‌های اقتصادی خود کرده‌اند.

علی‌رغم آنکه برخی از مناطق آزاد به صورت نسبی و محدود در رونق محلی موثر هستند، اما از آنجایی که این توسعه‌ محدود به‌واسطه ورود کالای نهایی خارجی با استفاده از معافیت ایجاد می‌گردد، علاوه بر تضییع حقوق تولیدکنندگان در سرزمین اصلی و بیکار شدن کارگران واحدهای تولیدی، موجب از بین رفتن حقوق دولتی به دلیل گسترش فرار مالیاتی می‌شود. به همین منظور به چند نمونه از مشکلات مناطق آزاد اقتصادی در ایران اشاره خواهیم کرد.

کارنامه مردودی مناطق‌آزاد علی رغم تصاحب 6 درصدی کل بودجه عمرانی

با وجود آنکه بر اساس قانون بودجه سال 1397، مناطق آزاد بیش از 6 درصد بودجه عمرانی کشور را در اختیار داشته (که غالباً از واردات کالا و فروش زمین حاصل می‌گردد) و همچنین از امتیازات و معافیت‌های متنوعی برخوردارند، اما تاکنون در راستای اهداف پیش‌بینی شده خود عملکرد مطلوبی نداشته‌اند؛ به عنوان مثال مطابق جدول فوق، کمتر از 2 درصد صادرات کل کشور از طریق مناطق آزاد صورت می‌گیرد، حدود 14درصد سرمایه‌گذاری خارجی در مناطق آزاد محقق شده و این مناطق تنها 3 درصد اشتغال‌زایی کشور را به دوش می‌کشند.

به گفته ابراهیم زارعی، مدیرکل دفتر امور اقتصادی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، حدود 8 درصد از واردات و قاچاق کالا از طریق مناطق آزاد صورت می‌گیرد که طبیعتاً با گسترش وسعت مناطق آزاد، احتمال افزایش این شاخص‌های نامطلوب وجود دارد.

با وجود اینکه 30سال از آغاز فعالیت مناطق آزاد می‎‌گذرد، به گفته مرتضی بانک، مشاور رئیس جمهور در امور مناطق آزاد، در مجموع 7 منطقه آزاد تجاری صنعتی تنها حدود 400 واحد صنعتی فعال و 39 واحد کشاورزی مستقر است. گزارش‌های میدانی حاکی است، اغلب واحدهای تولیدی مناطق آزاد در زمره واحدهای کوچک و متوسط محسوب می‌شوند.

بهشت وارداتچی‌ها و فراریان مالیاتی

اما در کنار محدودیت فعالیت‌های تولیدی، ده‌ها هزار غرفه تجاری جهت فروش اقلام مصرفی و کالای همراه مسافر در این مناطق به وجود آمده و صورت مسئله را تغییر داده‌اند. تمرکز بر واردات و فروش کالاهای خارجی در پاساژها به جای تولید و صادرات، موید همین مسئله است. مطابق بخشنامه گمرک، سالانه بیش از 600 میلیون دلار کالای وارداتی (بدون پرداخت حقوق ورودی) در مناطق آزاد به فروش می‌رسد.

همچنین بر اساس گزارش نهادهای نظارتی، ایجاد شرکت‌های صوری در مناطق آزاد و فعالیت اصلی آن‌ها در سرزمین اصلی، یکی از شیوه‌های رایج فرار مالیاتی و سوءاستفاده از مشوق‌های مناطق آزاد و ویژه است که به دلیل عدم شفافیت و عدم استقرار سامانه‌های نظارتی در این مناطق اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال بیش از 2800 شرکت با یک آدرس و یک کدپستی در منطقه آزاد کیش به ثبت رسیده است که هدفی غیر از تسهیل فرار مالیاتی ندارند.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۶۲۶۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شهردار تهران: اتصال بزرگراه یادگار امام به بروجردی و آزاد راه ساوه | امروز پاتوق معتادان متجاهر در تهران نداریم

دعلیرضا زاکانی در دیدار با شهروندان محله یافت‌آباد در مسجد جامع چهارده معصوم با بیان اینکه کمتر از سه سال از شروع به کار ششمین دوره مدیریت شهری گذشته است، افزود: سعی کردیم تهرانی که تحویل خواهیم داد با آنچه تحویل گرفته‌ایم، متفاوت باشد. زمانی بیشترین خدمات و امکانات در نیمه شمالی تهران متمرکز بود. تلاش کردیم فاصله بین شمال و جنوب را کم کنیم. از مرداد سال ۱۴۰۱ پویش «امیدوافتخار» را آغاز کردیم تا هر هفته در یکی از مناطق ثمره خدمات را تقدیم شهروندان کنیم. تا امروز حدود ۱۲۰ پویش برگزار شده است.

زاکانی ادامه داد: یکی از رویدادهای «امیدوافتخار» که در منطقه ۱۸ برگزار شد، افتتاح ۳.۷ کیلومتر از بزرگراه شهید بروجردی بود. این پروژه سال‌ها رها شده بود. در مدیریت شهری قبلی روی بعضی از پل‌ها خاک ریخته بودند و می‌خواستند روی آن درخت بکارند! چون تصور نمی‌کردند، بتوان این پروژه‌ها را دنبال و تکمیل کرد.

او با اشاره به هزینه‌کرد اعتبارات برای تکمیل پروژه‌های شهری، تصریح کرد: برای تکمیل ۱۰۰ پروژه نخست پویش «امیدوافتخار»، بالغ بر ۱۷۸ هزار میلیارد تومان هزینه شده است. بالای ۸۰ درصد این پروژه‌ها در مدیریت شهری ششم آغاز شده و کسر قابل توجهی از آن‌ها متعلق به مردم جنوب پایتخت و پایین خط میدان انقلاب است.

اتصال بزرگراه یادگار امام به بزرگراه بروجردی

شهردار تهران با بیان اینکه یکی از مشکلات منطقه ۱۸ با توجه به همه استعدادها، این بود که در «بن‌بست» حمل‌ونقلی قرار داشت، اضافه کرد: به همین دلیل پروژه تکمیل ادامه بزرگراه «یادگار امام» آغاز شد. این بزرگراه به‌زودی به بزرگراه شهید بروجردی متصل و در نهایت به آزادراه ساوه مرتبط خواهد شد. به این ترتیب مناطق ۹ و ۱۸ از شرایط بهتری در حوزه حمل‌ونقل بار و مسافر برخوردار می‌شوند.

زاکانی تصریح کرد: امسال پروژه امتداد یادگار امام تا میدان فتح افتتاح شود و شرایط جدیدی را برای منطقه ۱۸ فراهم کرده و بخشی از محرومیت در این منطقه رفع شد. همچنین بخش قابل توجهی از پروژه باغ‌راه حضرت زهرا(س) هم امسال افتتاح می‌شود. همین حالا چند پیمانکار با هم در این پروژه در حال فعالیت هستند. باغ‌راه حضرت زهرا(س)، به طول ۹.۵ کیلومتر دو منطقه ۱۷ و ۱۸ را به هم متصل کرده و یک محل بی‌دفاع شهری را به فضای سبز و دیگر کاربری‌های فرهنگی و تفریحی بدل می‌کند.

او اضافه کرد: آن‌طور که شهردار منطقه ۱۸ گزارش داده است، در این ۲ سال، بالغ بر پنج همت پروژه‌های محلی در منطقه ۱۸ افتتاح شده است. مناطق جنوبی پایتخت، فوق‌العاده باارزش هستند و باید به آنها توجه کرد. ما بدهکار مردم هستیم و تمام تلاش خود را برای خدمت به آنها انجام می‌دهیم. اما به دعا و پشتیبانی مردم برای خدمت و آبادانی نیاز داریم.

شهردار تهران با اشاره به اجرایی شدن پویش «من شهردارم»، تصریح کرد: سال ۱۴۰۱، شهروندان بالغ بر ۱۳۰۰ پروژه توسعه محلی را به ارزش ۴هزار میلیارد تومان انتخاب کردند. سال گذشته اغلب این پروژه‌ها به اتمام رسید. ۳۵۰ هزار نفر از شهروندان در پویش «من شهردارم» شرکت کردند. سال ۱۴۰۲، میزان مشارکت مردم در پویش «من شهردارم» به یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار نفر رسید. آنها بالغ بر ۳هزار و سیصد پروژه را به ارزش حدود ۸ همت انتخاب کردند. این پویش نمودار روشنی از مدیریت مشارکتی و پیوستگی به متن جامعه است.

نسبت به معتادان شهر بی تفاوت نیستیم

زاکانی به طرح ساماندهی معتادان متجاهر هم اشاره کرد و گفت: در روددره فرحزاد، شوش، هرندی و برخی مناطق دیگر، عده‌ای با شرایط بدی در حال زندگی بودند. بعضی‌ها در دوره قبل معتقد بودند نباید کاری به معتادان متجاهر داشت و این نوعی زیست شهری است. ما اما نسبت به این آسیب اجتماعی بی تفاوت نبودیم. امروز هیچ محل تجمعی برای معتادان متجاهر در تهران باقی نمانده است. ممکن است چند معتاد متجاهر گوشه‌ای از شهر رها شده باشند؛ که ما به دنبال ساماندهی همه آنها هستیم. با همکاری دولت و شهرداری یک کار مشترک در زمینه آسیب‌های اجتماعی شروع شده است.

کد خبر 848994 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها علیرضا زاکانی شهردارى تهران شهردار بزرگراه اعتیاد - معتاد